Odliczenie od podatku w IKZE i IKE 2024 r - ile zaoszczędzisz?

Ulga podatkowa w IKE – czy wpłaty na IKE można odliczyć o podatku?    

Kapitał gromadzony w ramach IKE jest zwolniony z podatku od dochodów kapitałowych. Warunkiem jest spełnienie ustawowych kryteriów przy wypłacie. By skorzystać ze zwolnienia posiadacz IKE może wypłacić środki po ukończeniu 60. roku życia lub nabyciu uprawnień emerytalnych i ukończeniu 55 roku życia. Dodatkowym warunkiem jest dokonywanie wpłat na IKE co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych albo dokonanie ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed dniem wniosku o dokonanie wypłaty.

Jeśli spełnimy powyższe wymogi, możemy korzystać z preferencji podatkowych IKE. Posiadacz konta IKE wypłaca całość  bieżącej wartości środków zgromadzonych na koncie, łącznie z całością zysku wypracowanego przez fundusz (jeśli taki zysk udało się wypracować), bez pomniejszenia go o podatek (obecna stawka to 19%). 

Uwaga: Należy pamiętać, że z preferencji skorzystają osoby, które gromadzą środki tylko na jednym IKE. W przypadku gromadzenie środków na więcej niż jednym IKE,  wypłacany kapitał jest opodatkowany stawką w wysokości 75% (na każdym IKE).

Kiedy pieniądze z IKE można wypłacić bez podatku? 

Gdy posiadacz IKE dokonuje wypłaty a nie spełnia powyższych kryteriów wypłata następuje w formie tzw. zwrotu. W tej sytuacji z wycofywanych środków (bieżąca wartość odprowadzonych wpłat) potrącany jest podatek od dochodów kapitałowych, naliczany od zysku wypracowanego przez fundusz (różnicy między kwotą stanowiącą wartość środków zgromadzonych na IKE a sumą wpłat na IKE).

Ulga podatkowa w IKZE – odliczenie wpłat na IKZE od podatku  

W IKZE z ulgi podatkowej możemy skorzystać już na początku oszczędzania. Wpłaty na IKZE z danego roku kalendarzowego możemy odliczyć od podstawy opodatkowania w rocznym PIT.

Jakie są zalety IKZE i komu przysługuje ulga od podatku?

IKZ daje ulgę podatkową, ale warto sprawdzić czy jest ona dla nas dostępna. Z ulgi podatkowej w ramach IKZE nie mogą skorzystać m.in.: osoby rozliczające się z zastosowaniem karty podatkowej. Na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE) pieniądze wpłacamy dobrowolnie – kiedy chcemy i ile chcemy. Ograniczeniem wpłat jest roczny maksymalny limit – w 2024 r. wynosi on 9388,80 zł, a dla osób prowadzących działalność na zasadzie samozatrudnienia 14 083,20 zł. Poniżej wyjaśniamy, jak dużą korzyść podatkową można osiągnąć dzięki IKZE i jak rozliczyć wpłaty w PIT.

Jakie są zalety IKZE? 

•    Korzyści podatkowe w PIT (więcej o tym niżej)
•    Prywatność oszczędności emerytalnych i ich dziedziczenie
•    Dobrowolność wpłat
•    Pomnażanie środków przez specjalistów 

Jak odliczyć wpłaty na IKZE od podatku i ile wynosi limit wpłat? 

W zależności od rodzaju zatrudnienia i formy opodatkowania, której podlegasz, wpłaty na IKZE możesz odliczyć w swoim zeznaniu rocznym.

Innymi słowy, to co odłożyliśmy w ramach IKZE odpisujemy od kwoty, która jest podstawą do naliczenia podatku. Przypominamy, że zgodnie z ustawą o IKE i IKZE, roczne wpłaty na konta nie mogą przekroczyć maksymalnego limitu. Roczna suma wpłat na IKZE nie może przekroczyć 1,2-tności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego – w 2024 r. limit wpłat wynosi  9388,80 zł. W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą formie samozatrudnienia (pozarolnicza działalność, w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych) maksymalny limit wpłat na IKZE jest podwyższony i wynosi 1,8-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (w 2024 r. jest to 14 083,20 zł).

Ile nominalnie możemy zaoszczędzić na podatku dzięki oszczędzaniu w ramach IKZE? To zależy ile wpłaciliśmy, w jaki sposób i jaką stawką są opodatkowane nasze dochody. W 2024 r. z tytułu wpłat na IKZE możemy obniżyć podatek dochodowy od osób fizycznych nawet o 3004 zł (wariant w przypadku maksymalnej kwoty wpłat na IKZE oraz opodatkowania stawką 32% od pierwszego miesiąca uzyskiwania przychodów). Dla samozatrudnionych, maksymalna kwota korzyści podatkowej to 4507 zł (opodatkowanie stawką 32%).  
 

Obliczamy ile można zyskać dzięki IKZE w PIT 

To ile możemy faktycznie odliczyć w ramach ulgi na IKZE zależy od kilku czynników, m.in.:
•    Wysokości wpłat w danym roku (przypominamy, że wpłaty nie mogą przekroczyć rocznego limitu);
•    Wysokości naszych dochodów;
•    Tego czy prowadzimy działalność gospodarczą na zasadzie samozatrudnienia (daje wyższy limit wpłat);
•    Sposobu opodatkowania dochodów i stawki podatkowej.

W 2024 r. z tytułu wpłat na IKZE możemy uzyskać korzyść podatkową wynoszącą nawet: 

Korzyść podatkowa jest różnicą pomiędzy kwotą podatku jaką należałoby uiścić, gdy odliczymy od dochodu maksymalną dopuszczalną kwotę wpłat na IKZE a kwotą podatku bez takiego odliczenia.

Poniżej pokazujemy jak obliczyć ile wyniesie korzyść podatkowa na IKZE – przykład dotyczy osoby o dochodzie miesięcznym 6 tys. zł brutto, znajdującej się w I progu podatkowym (rozliczającej podatek dochodowy od osób fizycznych na zasadach ogólnych).

*kwota zmniejszająca podatek

Sprawdź swoją korzyść podatkową w IKZE – skorzystaj z kalkulatora IKZE 

W powyższych przykładach (w tym obliczeniach) nie uwzględniono:

• innych ulg podatkowych (np. ulgi na dzieci, ulgi dla osób do 26 roku życia), przewidzianych prawem odliczeń, a także podwyższonych kosztów uzyskania przychodów
• możliwości wspólnego rozliczenia się z małżonkiem.

Wyliczenia są uproszczone, gdyż nie pokazują odliczeń związanych ze składkami na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz zostały oparte na założeniu, że Oszczędzający podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów w Polsce. Założono, że wpłaty na IKZE nie zostały: 1) zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub 2) odliczone od dochodów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, lub 3) odliczone od przychodów na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, lub 4) zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Wypłata środków z IKZE a podatek      

IKZE pozwala skorzystać z ulgi podatkowej już w czasie oszczędzania. Należy jednak pamiętać, że w momencie wypłaty kapitału, a więc po ukończeniu 65. roku życia oraz dokonywaniu wpłat przez co najmniej 5 lat kalendarzowych, z wycofywanych środków zostanie pobrany zryczałtowany podatek w wysokości 10%. Jest on naliczany od przychodu, czyli od całości wypłacanego kapitału (bieżąca wartość dokonanych wpłat). Przy wypłacie nie jest naliczany podatek od dochodów kapitałowych.

Zwrot z IKZE a podatek 

Z IKZE pieniądze możemy wypłacić w każdym momencie – środki są naszą prywatną własnością i to my decydujemy co z nimi zrobimy. Warto jednak pamiętać, że taka decyzja będzie miała swoje konsekwencje podatkowe. W związku z tym, że IKZE daje ulgę podatkową w PIT, w sytuacji wycofania środków przed ukończeniem 65. roku życia, czy też braku wpłat przez co najmniej 5 lat kalendarzowych (tzw. zwrot) musimy rozliczyć się z urzędem skarbowym. Wypłacając pieniądze z IKZE otrzymujemy całą zgromadzoną tam kwotę (bieżąca wartość naszych wpłat). Jednak posiadacz IKZE ma obowiązek samodzielnie odprowadzić od zwracanych środków podatek dochodowy – rozlicza zwracaną kwotę w PIT za dany rok (jako przychody z innych źródeł). Przy zwrocie podatek od dochodów kapitałowych nie jest naliczany.

--

Zasady funkcjonowania IKE oraz IKZE, w tym zasady dokonywania odliczeń od podatku, reguluje Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego. Przy czym szczegóły dotyczące odliczeń od podatku są wskazane w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wartości korzyści podatkowej zostały wyliczone na podstawie przepisów obowiązujących do dnia 31 grudnia 2021 r., tzn. nie uwzględniają zmian wprowadzonych przez tzw. Polski Ład (szczegóły założeń do obliczeń znajdują się tu).