Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) to system długoterminowego oszczędzania, którego celem jest zachęcenie Polaków do gromadzenia środków głównie na okres przypadający po zakończeniu aktywności zawodowej. Kapitał gromadzony w ramach PPK będzie pochodził z trzech źródeł: wpłat pracowników, wpłat pracodawców i dopłat państwowych. Pieniądze zgromadzone przez pracownika są jego prywatną własnością. Można nimi dysponować w dowolnym momencie, a maksimum korzyści uzyskuje się w przypadku utrzymania środków do chwili osiągnięcia co najmniej 60 lat.

Wpłaty do PPK, które pochodzą od pracowników, pracodawców i państwa, są inwestowane w ramach tzw. funduszy zdefiniowanej daty. To rodzaj funduszu, którzy niejako „starzeje się” razem z inwestorem. Oznacza to, że udział akcji i obligacji w portfelu zmienia się wraz z upływem czasu – im jesteśmy młodsi, tym więcej kapitału jest zainwestowane w akcje, a wraz ze zbliżaniem się do 60. roku życia coraz większa część środków jest stopniowo lokowana w obligacjach. Uczestnikowi PPK jest przyporządkowywany  automatycznie jeden z ośmiu funduszy, który jest adekwatny dla jego wieku (na podstawie daty urodzenia). Wpłaty osób młodszych są inwestowane bardziej „agresywnie”, a starszych osób bardziej „konserwatywnie”. 

PPK jest uzupełnieniem systemu emerytalnego. Nowy program to kolejny krok do gromadzenia dodatkowych środków finansowych na „jesień życia”.  PPK jest programem powszechnym, który obejmuje wszystkich zatrudnionych. Uczestnictwo w nim jest dobrowolne – pracownicy w wieku do 55 lat są zapisywani automatycznie, jednak w dowolnym momencie mogą zrezygnować z wpłat lub je wznowić. Zgromadzone środki mają charakter prywatny i podlegają dziedziczeniu. Mogą być wycofane w dowolnym momencie, lecz najbardziej opłacalna jest wypłata po 60. roku życia.

Pracownicze Plany Kapitałowe obejmą wszystkie osoby, które są objęte składkami na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. W gronie tym znajdują się m.in. osoby: zatrudnione na umowę o pracę, umowę zlecenie, wykonujące pracę nakładczą, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych oraz członkowie rad nadzorczych. Do PPK będą automatycznie zapisywane osoby w wieku od 18 do 54 lat. Osoby w wieku 55-69 lat mogą wziąć udział w PPK na podstawie deklaracji przystąpienia. Program będzie wdrażany stopniowo aż do połowy 2021 r. w ramach tzw. IV fal.

Osoby w wieku od 18 do 54 lat zostaną zapisane do programu automatycznie. Osoby w wieku od 55 do 69 lat mogą dobrowolnie przystąpić do PPK po złożeniu odpowiedniego wniosku u pracodawcy. Warunkiem jest co najmniej 3-miesięczny staż pracy w miejscu zatrudnienia w ostatnim roku. Należy pamiętać, że program dotyczy wszystkich osób odprowadzających składki emerytalne i rentowe, m.in. zatrudnionych na umowę o pracę lub umowę zlecenie.

Tak. Każdy pracownik może w dowolnym momencie powrócić do oszczędzania w ramach PPK, jeśli wcześniej podjął decyzję o wypisaniu się z programu. Co 4 lata każdy pracownik jest ponownie automatycznie włączany do programu. Pracodawca ma obowiązek poinformowania pracownika o tym fakcie, a pracownik może złożyć deklarację o niedokonywanie wpłat.

Dla pracowników uczestnictwo w PPK jest dobrowolne. W programie mogą oszczędzać osoby, za które pracodawca odprowadza składki emerytalno-rentowe. Do PPK automatycznie są zapisywane osoby między 18. a 55. rokiem życia – mogą się wypisać z programu składając u pracodawcy deklarację rezygnacji. Osoby między 55. a 69. rokiem życia przystępują do PPK dobrowolnie – składając deklarację u pracodawcy. 

PPK niesie wyłącznie korzyści dla pracownika. Największym benefitem jest wsparcie pracodawcy i państwa w gromadzeniu oszczędności – obok wpłat pracownika (2% pensji brutto), na rachunek PPK trafiają wpłaty pracodawcy (1,5% pensji brutto) i dopłaty państwowe (250 zł wpłata powitalna i 240 zł dopłaty roczne). Jeśli uczestnicy wypłacą środki po 60. roku życia lub w związku z tzw. sytuacjami życiowymi (poważne zachorowanie i wypłata na wkład własny), cieszą się zwolnieniem z podatku od zysków kapitałowych i wszystkimi dopłatami państwa. Uczestnicy mogą wypłacić środki wcześniej – w każdym momencie (wtedy należy liczyć się z pewnymi potrąceniami). 

Tak. Każdy uczestnik PPK może w dowolnym momencie zrezygnować z wpłat do programu w swojej firmie. PPK ma zachęcić jak największą liczbę pracowników do oszczędzania, dlatego co 4 lata pracownik będzie ponownie automatycznie zapisany (jeśli nie ukończył 55. roku życia). Jeżeli nie będzie chciał nadal uczestniczyć w PPK, to ponownie musi złożyć deklarację rezygnacji z programu.

Nie. Większość obowiązków, dotyczących wprowadzenia PPK w firmie – w tym wybór instytucji do obsługi PPK, leży po stronie pracodawcy. 

Środki do PPK będą finansowane przez pracodawcę, pracownika oraz państwowy Fundusz Pracy. Uczestnik dokonuje wpłaty podstawowej w wysokości 2% swojego wynagrodzenia brutto. W przypadku gdy jego pensja wynosi poniżej 120% płacy minimalnej, wpłata podstawowa może zostać obniżona do 0,5%. Podstawowa wpłata pracodawcy wynosi 1,5% wynagrodzenia. Z Funduszu Pracy każde konto będzie zasilane jednorazową wpłatą powitalną w wysokości 250 zł, a w kolejnych latach stałą dopłatą roczną w wysokości 240 zł. Dodatkowo zarówno pracownik jak i pracodawcą mogą zwiększyć wysokość swojej wpłaty – do maksymalnie 4% (tzw. wpłata dodatkowa).

Oszczędności zgromadzone w ramach PPK można wycofać w dowolnym momencie. Całość zgromadzonego kapitału może zostać wypłacona po osiągnięciu przez uczestnika 60. roku życia lub w szczególnych przypadkach losowych. Wcześniejsze wycofanie, za wyjątkiem określonych przypadków, wiąże się z przekazaniem części środków pochodzących z wpłat pracodawcy do ZUS i utratą całości dopłat od państwa oraz potrąceniem podatku od zysków kapitałowych od pozostałych środków. Wypłata po 60. roku życia będzie podzielona na dwie części. Jednorazową wypłatę 25% zgromadzonej kwoty oraz część wypłacaną przez 10 lat w miesięcznych ratach (pozostałe 75% środków). Uczestnik może wypłacić również całość środków w ratach przy zastrzeżeniu, że okres wypłat nie może być krótszy niż 10 lat. W przeciwnym przypadku zgromadzone oszczędności zostaną pomniejszone o podatek od zysków kapitałowych.

Tak, prywatność środków umożliwia wycofanie oszczędności w dowolnym momencie. Jednak PPK ma zachęcić do długoterminowego oszczędzania, dlatego wcześniej wycofane oszczędności zostają pomniejszone o dopłaty z Funduszu Pracy, 30% środków pochodzących z wpłat pracodawcy oraz podatek od zysków kapitałowych od pozostałych środków. Potrącone 30% środków z wpłat pracodawcy wpłynie na subkonto pracownika w ZUS, co potem zwiększy wysokość jego emerytury. W szczególnych przypadkach program PPK przewiduje również możliwość wcześniejszej wypłaty zgromadzonych środków bez potrąceń.

Uczestnicy do 45. roku życia mogą skorzystać z 100% kapitału w celu pokrycia wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu na sfinansowanie budowy domu lub nabycia mieszkania. Wiąże się to z obowiązkiem zwrotu kapitału do PPK w ciągu maksymalnie 15 lat. Natomiast w sytuacji poważnego zachorowania uczestnika lub jego najbliższych można bezzwrotnie skorzystać z 25% oszczędności.

PPK i OFE to dwa zupełnie różne produkty. W PPK zatrudnieni oszczędzają dobrowolnie, przy wsparciu pracodawcy i państwa, a gromadzony kapitał jest prywatny i może być wypłacany w każdym momencie. Dodatkowo środki są inwestowane w ramach funduszy, które „starzeją się” z uczestnikami (więcej informacji w pytaniu Czym jest fundusz emerytalny PPK?). Natomiast OFE, czyli otwarte fundusze emerytalne, to część systemu emerytalnego. Tu trafia część składek emerytalnych, odprowadzanych przez pracownika i pracodawcę, które są inwestowane na giełdzie, po to by podwyższyć wartość wypłacanych emerytur. Środków z OFE nie można wypłacić szybciej niż w postaci emerytury. 

PPK to program dedykowany osobom „zatrudnianym” – zgodnie z ustawą o PPK są to osoby, za które pracodawca odprowadza składki emerytalno-rentowe. Kategoria ta obejmuje nie tylko osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, lecz także m.in. umowy zlecenie. 

Decyduj wygodnie o swoich oszczędnościach w serwisie Moje NN (moje.nn.pl). Zlecenia możesz składać również wypełniając formularz papierowy i przekazując go do Nationale-Nederlanden. Dowiedz się więcej. 

Ty decydujesz czy oszczędzasz w PPK. Poinformuj swojego pracodawcę i złóż do działu kadr odpowiedni formularz. Dowiedz się więcej.