Nadmierna masa ciała może stać się przyczyną znacznego pogorszenia stanu zdrowia. Jest ona nie tylko jednym z czynników ryzyka wielu chorób, ale także niepełnosprawności. Dlatego otyłość należy leczyć, a także podejmować działania, które pozwolą zapobiec jej wystąpieniu w przyszłości.
Coraz częstszym problemem jest otyłość u dzieci. Według dostępnych danych choruje na nią już co piąty uczeń. Dla porównania, w latach 70. XX wieku nadmierną masę ciała stwierdzono zaledwie u 9% osób poniżej 18. roku życia [1]. W zdecydowanej większości przypadków otyłość u dzieci jest spowodowana niezdrowym trybem życia oraz brakiem odpowiednich wzorców ze strony dorosłych. Wystąpienie jej w tak młodym wieku niesie za sobą poważne konsekwencje zdrowotne w późniejszych latach życia.
Co to jest otyłość?
Otyłość jest to stan chorobowy, w którym dochodzi do nadmiernego rozrostu tkanki tłuszczowej (powyżej 30% masy ciała u kobiet i 25% u mężczyzn). Dzieli się go na:
- otyłość brzuszną (otyłość androidalna) – tłuszcz odkłada się w centralnej części ciała, często towarzyszy jej wysokie ciśnienie i podwyższone stężenie trójglicerydów we krwi;
- otyłość pośladkowo-udową (otyłość gynoidalna) – tkanka tłuszczowa odkłada się w dolnych częściach ciała. Stan ten często spotyka się u kobiet.
Stopnie otyłości
Stopnie otyłości wyznacza się na podstawie wartości BMI (body mass index), czyli wskaźnika masy ciała. Możesz go obliczyć samodzielnie, zgodnie ze wzorem: iloczyn masy ciała w kilogramach podzielony przez wzrost w metrach podniesiony do kwadratu. Wyróżnia się:
- otyłość I stopnia – BMI 30,0–34,99,
- otyłość II stopnia – BMI 35,0–39,99,
- otyłość III stopnia – BMI powyżej 40,0.
Skutki otyłości
Nieleczona otyłość może nieść za sobą poważne skutki zdrowotne. Powikłania dotyczą nie tylko różnego rodzaju narządów, ale także sfery psychicznej i społecznej. Osoby chore są narażone na przykre uwagi ze strony otoczenia (dotyczy to przede wszystkim dzieci i młodzieży w wieku szkolnym), co często powoduje obniżone poczucie własnej wartości Z tego powodu izolują się od społeczeństwa, czują się wykluczone z grupy, a także popadają w depresję.
Najczęstsze skutki otyłości to:
- choroby układu krążenia (migotanie przedsionków, nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, zawał mięśnia sercowego),
- cukrzyca typu 2,
- choroby układu pokarmowego (kamica żółciowa, zaburzenia ze strony wątroby, refluks),
- dna moczanowa,
- choroby nerek,
- zaburzenia hormonalne,
- zwiększone ryzyko wystąpienia chorób nowotworowych.
Skutki otyłości to również zaburzenia ze strony układu kostno-stawowego. U osób z nadmierną masą ciała często stwierdza się dolegliwości bólowe, stany zapalne stawów, a także chorobę zwyrodnieniową stawów. Warto podkreślić, że skrajna otyłość może powodować trudności z poruszaniem się i wykonywaniem codziennych czynności. W efekcie dochodzi do utraty samodzielności i niepełnosprawności.
Skutki otyłości często wymagają leczenia szpitalnego, a także dodatkowych badań i konsultacji. To z kolei przyczynia się do utraty części dochodów – za czas zwolnienia lekarskiego pracodawca wypłaca tylko 80% wynagrodzenia. Chcąc zabezpieczyć swoje finanse, możesz wykupić ubezpieczenie na wypadek leczenia szpitalnego, które działa w ramach ubezpieczenia na życie. Za pobyt w szpitalu powyżej doby spowodowany chorobą, która może wynikać z otyłości wypłacimy Ci świadczenie, które będziesz mógł przeznaczyć na dowolny cel.
Jak wygląda leczenie otyłości?
Leczenie otyłości zależy od stopnia nasilenia problemu. We wszystkich przypadkach jego celem jest redukcja tkanki tłuszczowej oraz zapobieganie powikłaniom. Terapia może obejmować:
- zmianę nieprawidłowych nawyków żywieniowych,
- zastosowanie indywidualnie dopasowanej diety,
- codzienną aktywność fizyczną,
- leczenie farmakologiczne.
W niektórych przypadkach konieczne jest chirurgiczne leczenie otyłości, czyli operacja zmniejszenia żołądka. Dzięki temu osoby chore mogą zredukować ilość spożywanych pokarmów oraz szybciej osiągnąć uczucie sytości po jedzeniu.
Dieta na otyłość
Dieta na otyłość powinna być dopasowana indywidualnie do każdej osoby, dlatego najlepiej udać się do specjalisty, który zajmuje się układaniem jadłospisów. Charakteryzuje się ona nie tylko zmniejszoną kalorycznością, ale także wyłączeniem niezdrowych produktów (słodycze, słodkie napoje, słone przekąski, produkty pszenne, dania smażone itp.). Pacjent powinien spożywać świeże owoce i warzywa, a także chude mięso, ryby i nabiał oraz zdrowe tłuszcze. Warto pamiętać, że dieta na otyłość nie musi być bardzo restrykcyjna, jak na przykład dieta dla diabetyków. Można jeść zdrowo i jednocześnie bardzo smacznie.
Jak zapobiec otyłości?
Otyłości możesz zapobiec. W tym celu konieczne jest prowadzenie zdrowego stylu życia i wypracowanie odpowiednich nawyków. Konieczna jest nie tylko zmiana sposobu odżywiania, ale także wprowadzenie codziennej aktywności fizycznej. W razie problemów skorzystaj z pomocy dietetyka i trenera personalnego.
Źródła:
- Instytut Żywności i Żywienia, http://www.izz.waw.pl/strona-gowna/3-ak-tualnoci/aktualnoci/583-naukowcy-podpowi-adaja-jak-zatrzymac-epidemie-otylosci-wsrod-dzieci-i-mlodziezy, (dostęp 25.01.2021).
