Zakup nieruchomości wiąże się z koniecznością zorganizowania znacznych środków finansowych. Jeśli nie dysponujesz odpowiednio dużą gotówką, możesz brakującą kwotę pożyczyć w banku, a spłatę zabezpieczyć ustanowieniem hipoteki na nieruchomości.
Nim zdecydujesz się na zaciągnięcie kredytu z zabezpieczeniem hipotecznym, musisz wiedzieć, co kryje się pod pojęciem hipoteki i z jakimi konsekwencjami wiąże się jej ustanowienie na Twojej nieruchomości.
Czym jest hipoteka i jakie są jej rodzaje?
Hipoteka to ograniczone prawo rzeczowe, którego celem jest zabezpieczenie wykonania określonego w umowie zobowiązania z majątku dłużnika. Brzmi to dość tajemniczo, dlatego posłużmy się przykładem. Załóżmy, że kupujesz mieszkanie i pożyczasz od banku kilkaset tysięcy złotych. Bank, pożyczając Ci tak duże pieniądze, musiałby zaakceptować niemałe ryzyko (w każdej chwili możesz bowiem przestać spłacać swój dług, np. ze względu na chorobę czy utratę pracy), na co z pewnością się nie zgodzi. Szybko zaproponuje Ci ustanowienie hipoteki na nieruchomości – bank będzie mógł przejąć Twoje mieszkanie, jeśli nie będziesz wywiązywał się ze swoich obowiązków i regularnie spłacał rat. Dla banku hipoteka stanowi zabezpieczenie spłaty kredytu, zaś dla Ciebie szansę na spełnienie marzeń o własnych czterech kątach, jeśli nie dysponujesz wystarczającymi środkami na ich zakup.
Zdaniem historyków pierwsze hipoteki pojawiły się w Polsce już w XIV wieku, jednak formalnie uregulowano je dopiero konstytucją sejmową z 1588 roku. Od tamtego czasu regulacje wielokrotnie się zmieniały, a sama hipoteka ewoluowała. Obecnie wyróżniamy kilka rodzajów hipotek – do najpopularniejszych należą:
a) Hipoteka przymusowa – hipoteka powstająca bez zgody właściciela obciążanej nieruchomości. Podstawą jej ustanowienia jest zawsze decyzja uprawnionego do tego organu – wpis do księgi wieczystej powstaje choćby na podstawie postanowienia prokuratora lub sądu o udzieleniu zabezpieczenia. W jakich sytuacjach może dojść do powstania hipoteki przymusowej? Na przykład w przypadku sporych zaległości podatkowych względem ZUS.
b) Hipoteka umowna – odwrotność hipoteki przymusowej – powstaje w momencie złożenia przez właściciela nieruchomości dobrowolnego oświadczenia woli o ustanowieniu zabezpieczenia hipotecznego. Oświadczenie takie składane jest w formie aktu notarialnego. Zabezpieczenie spłaty kredytu ustanowione na kupowanej nieruchomości (hipoteka bankowa) stanowi książkowy przykład hipoteki umownej.
c) Hipoteka kaucyjna – obecnie już nieistniejąca forma zabezpieczenia wierzytelności (zniesiona w 2011 roku), jednak wciąż spotykana, gdyż hipoteki kaucyjne ustanowione przed zmianą przepisów zachowują ważność do czasu wygaśnięcia zobowiązań. Działa jak hipoteka umowna, jednak ustanawiana jest do określonej sumy.
d) Hipoteka łączna – rodzaj hipoteki, której zabezpieczenie hipoteczne ustanawiane jest na kilku nieruchomościach. Załóżmy, że kupujesz wymarzone mieszkanie i spłatę kredytu zabezpieczasz ustanowieniem hipoteki łącznej na dwóch kawalerkach, których jesteś właścicielem. W momencie gdy bank wypowie Ci umowę kredytu, będzie mógł wybrać nieruchomość, z której w pierwszej kolejności będzie egzekwował spłatę.
Ubezpiecz dom/mieszkania online
Zapewnij sobie wspracie i pomoc po takich zdarzeniach jak: pożar, powódź, przepięcie, kradzież czy stłuczenie. Ubezpieczenie kupisz prosto i wygodnie online.
Ustanowienie hipoteki na nieruchomości
Ustanowienie hipoteki odbywa się w kilku krokach i wymaga dopełnienia pewnych formalności. Konieczne jest złożenie oświadczenia woli o ustanowieniu hipoteki w formie aktu notarialnego, jednak dokonać tego może wyłącznie właściciel nieruchomości. Hipotekę ustanowić można również na spółdzielczym prawie do lokalu i użytkowaniu wieczystym. Akt notarialny, wraz z wnioskiem o wpis do księgi wieczystej, kieruje się następnie do właściwego sądu, który dokonaniem wpisu kończy całą procedurę.
Warunkiem udzielenia kredytu zabezpieczonego hipoteką jest zakup polisy ubezpieczeniowej. Zwykle bank wymaga ubezpieczenia domu i mieszkania, na którym jest ustanowiona hipoteka, dodatkowo może wymagać też ubezpieczenia na życie. Ten drugi rodzaj polisy to też skuteczny sposób zabezpieczenia przyszłości swojej i bliskich. Nie oszczędzaj zatem przesadnie na ubezpieczeniu i nie wybieraj wariantu ograniczonego do minimum narzuconego przez bank.
