Czad – co to jest? Jak uniknąć zaczadzenia?

Czad (tlenek węgla) to bezbarwny, bezwonny i śmiertelnie niebezpieczny gaz, który może ulatniać się, kiedy urządzenia grzewcze są niesprawne lub niewłaściwie użytkowane. Sprawdź, jak się przed nim zabezpieczyć.

Tlenek węgla (czad) to silnie trujący gaz, nie bez przyczyny nazywany „cichym zabójcą” – jest bezbarwny, bezwonny i pozbawiony smaku. Wdychany łatwo wchłania się do krwioobiegu i powoduje trwałe szkody w organizmie. Gdy występuje w dużym stężeniu, szybko prowadzi do utraty przytomności i śmierci.

Według danych Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej z powodu zatrucia czadem każdego roku umiera ponad sto osób, a dwa tysiące ulega podtruciu. Do większości takich wypadków dochodzi w okresie jesienno-zimowym. Dlatego warto, żebyś zawczasu zadbał o swoje bezpieczeństwo, nie tylko poprzez wybór ubezpieczenia na życie, ale również zapobiegając zaczadzeniu.

 
 

Ubezpiecz dom/mieszkania online

Zapewnij sobie wspracie i pomoc po takich zdarzeniach jak: pożar, powódź, przepięcie, kradzież czy stłuczenie. Ubezpieczenie kupisz prosto i wygodnie online. 
 

Sprawdź cenę

Co to jest czad i skąd się bierze?

Czad to potoczna nazwa tlenku węgla (CO) – silnie toksycznego gazu, który powstaje w wyniku niepełnego spalania substancji zawierających w cząsteczkach węgiel. Do takiej sytuacji może dojść wówczas, gdy urządzenia grzewcze – takie jak kominki, kuchnie węglowe, piece olejowe (opalane węglem, drewnem, gazem czy paliwami płynnymi) – są wadliwe lub niewłaściwie użytkowane, np.:

  • przewód kominowy jest zapchany lub nieszczelny,
  • palnik w urządzeniu jest zużyty lub źle wyregulowany,
  • palenisko zostaje przedwcześnie zamknięte,
  • pomieszczenie jest słabo wentylowane.

Tlenek węgla często powstaje także w czasie pożaru. Może być też groźny w przypadku znacznego stężenia spalin silnikowych czy gazów emitowanych przez zakłady przemysłowe.

Jak dochodzi do zatrucia tlenkiem węgla (zaczadzenia)?

Czad jest niebezpieczny, ponieważ jest bezwonny i bezbarwny. Wchłania się drogą oddechową i bardzo łatwo łączy m.in. z hemoglobiną, co utrudnia transport tlenu do tkanek. W konsekwencji następuje ich niedotlenienie, które prowadzi do uszkodzeń narządów wewnętrznych. Najbardziej wrażliwy na niedobór tlenu jest ośrodkowy układ nerwowy. Ostre zatrucie czadem może spowodować w nim nieodwracalne zmiany. Przy dużym stężeniu tlenku węgla w powietrzu w krótkim czasie dochodzi do śmierci (przy stężeniu CO 0,16% zgon następuje po około dwóch godzinach, a przy stężeniu 1,28% zaledwie po kilku minutach).

Zatrucia tlenkiem węgla w Polsce - statystyki

Objawy zaczadzenia

Osoby stale narażone na wdychanie niewielkich ilości CO mogą zaobserwować u siebie częste bóle i zawroty głowy, przewlekłe zmęczenie, duszność, podwyższone tętno, nudności, pogorszenie pamięci i zdolności logicznego myślenia, utratę apetytu, bezsenność. Przy znacznym stężeniu tlenku węgla w powietrzu do zatrucia dochodzi gwałtownie. Pierwsze objawy zaczadzenia to zawroty głowy, mdłości, wymioty i ogólne osłabienie. Z czasem nasila się ból głowy, pojawia się senność, zaburzenia równowagi i świadomości. Charakterystycznym objawem ostrego zatrucia czadem jest także czerwone zabarwienie skóry. Przy znacznym stężeniu tlenku węgla we krwi dochodzi do przyspieszenia oddechu i akcji serca, trudności z oddychaniem, drgawek. W końcu następuje utrata przytomności, a jeśli nie nadejdzie rachunek – śmierć.

Jak uchronić się przed zaczadzeniem?

Aby uchronić się przed tlenkiem węgla, przede wszystkim nie dopuszczaj do sytuacji, w których mógłbyś zostać narażony na jego toksyczne działanie. Jeśli używasz urządzeń, które mogą emitować ten niebezpieczny gaz, zainstaluj w domu czujnik czadu. Pamiętaj o częstym wietrzeniu pomieszczeń i nie zasłaniaj kratek wentylacyjnych. Używaj wyłącznie sprzętów posiadających odpowiednie atesty, a ich montaż powierz specjalistom. Kontroluj stan techniczny urządzeń grzewczych, instalacji wentylacyjnej i przewodów kominowych.

Gdy zaobserwujesz u siebie pierwsze objawy wskazujące na zatrucie tlenkiem węgla, nigdy ich nie lekceważ. Czad w krótkim czasie ogranicza zdolności poznawcze, co sprawia, że coraz trudniej jest się ratować. Zawczasu wykup ubezpieczenie na wypadek leczenia szpitalnego. Oczywiście nie uchroni Cię ono przed zaczadzeniem, ale jeśli staniesz się jego ofiarą, ułatwi Ci pokrycie kosztów leczenia. Powrót do zdrowia po zatruciu czadem to skomplikowany proces i często wymaga zabiegów, które nie są refundowane. Ogromne znaczenie może mieć także czas – korzystając z usług komercyjnych, unikniesz oczekiwania na potrzebną Ci pomoc medyczną.

Jak uchronić się przed zaczadzeniem - infografika

Zespół Nationale-Nederlanden 19.05.2020