Czerniak skóry jest nowotworem złośliwym. Im szybciej uda się go wykryć, tym większe są szanse na wyleczenie. Dowiedz się, jak przebiega diagnostyka czerniaka i co zrobić, aby zminimalizować ryzyko przeoczenia początków choroby.
Czerniak skóry – na czym polega choroba?
Czerniak skóry to złośliwy nowotwór, który bardzo szybko się rozwija. Może też występować na ustach, nosie czy gałkach ocznych. Powstaje przez melanocyty, czyli komórki pigmentowe, które wytwarzają barwnik zwany melaniną. To ona odpowiada za ciemnienie skóry w kontakcie z promieniowaniem ultrafioletowym.
Umieralność z powodu czerniaka jest w Polsce bardzo wysoka. Wszystko przez późną wykrywalność i stosunkowo małą świadomość wśród społeczeństwa. Co roku wykrywa się około 50 tysięcy przypadków raka skóry. Na czerniaka coraz częściej chorują również dzieci i młodzież poniżej 20 roku życia.
Czerniak – objawy, samopoczucie
Czerniak rozwija się bardzo szybko, nie zawsze jednak daje wyraźne objawy. Oprócz zmian na skórze chory może odczuwać m.in.: osłabienie, duszności, bóle w klatce piersiowej i spadek masy ciała. Miejsca objęte nowotworem często są niewielkie. Zmiany – zwłaszcza na początkowym etapie – zazwyczaj nie bolą. Chory może jednak odczuwać swędzenie.
Czerniak a pieprzyk – jak je rozróżnić?
Czerniak skóry bywa często mylony z pieprzykami. Właśnie dlatego warto wiedzieć, jakie są między nimi różnice.
Pieprzyk nie jest czerniakiem, ale czerniak może przybrać postać pieprzyka. Pieprzyk to mała – płaska albo wypukła – zmiana skórna, która ma jednolity kolor. Zwykle jest wynikiem starzenia się albo ekspozycji na słońce. Czerniak to z kolei nowotwór, który może być śmiertelny.
Jak wygląda czerniak skóry?
Podczas gdy pieprzyki mają jednolity kolor i regularny kształt, czerniak skóry może przybierać różne odcienie i kształty. Zmiany nowotworowe mają też często większą średnicę. Dodatkowo warto wiedzieć, że pieprzyki najczęściej nie bolą. Czerniak może z kolei powodować swędzenie.
Jakie badania profilaktyczne przeprowadzić?
Profilaktyka czerniaka obejmuje regularne wizyty u dermatologa oraz samobadanie. Lekarza trzeba odwiedzać co najmniej raz w roku, najlepiej w okresie po sezonie letnim. Na wizytę zapisz się również w każdym przypadku, gdy samoobserwacja budzi Twoje wątpliwości.
W gabinecie dermatologa zostanie przeprowadzona dermatoskopia. Wykonuje się ją przy użyciu urządzenia optycznego, wyposażonego w soczewki z bardzo dużym powiększeniem. Dzięki niemu lekarz jest w stanie precyzyjnie ocenić zmianę skórną. Większość dzisiejszych dermatoskopów ma już możliwość przesyłania obrazu na komputer czy telefon. Dzięki temu lekarz jest w stanie zapisać wygląd zmian, a także przekazać je pacjentowi czy innym specjalistom.
Ogólnopolski program profilaktyki czerniaka
W celu zwiększenia wykrywalności czerniaka Ministerstwo Zdrowia wprowadza programy, które mają sprzyjać profilaktyce. W ich ramach możesz skorzystać z wizyty u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który w razie potrzeby skieruje Cię na badanie dermatoskopowe albo wideodermatoskopowe oraz konsultację u specjalisty.
Oprócz regularnych badań warto pamiętać, że o zdrowie swojej skóry trzeba dbać na co dzień. Na co uważać, aby zmniejszyć ryzyko czerniaka?
Unikaj opalania się. Przez cały rok stosuj kremy z filtrem. Nie korzystaj z solariów. Na bieżąco kontroluj znamiona i pieprzyki. Możesz wykonać ich zdjęcia, aby móc porównywać wygląd. Co najmniej raz w roku odwiedź dermatologa w celu kontroli za pomocą dermatoskopu. Dbaj o ogólną kondycję swojego zdrowia, w tym w szczególności zdrowo się odżywiaj i uprawiaj sport.
