Z pewnością słyszałeś o zachowku, jednak nie do końca zdajesz sobie sprawę z tego, w jaki sposób działa i zabezpiecza interesy potencjalnych spadkobierców. Poniżej wyjaśniamy, kiedy możesz domagać się zachowku i jak możesz zabezpieczyć się przed sytuacją, w której to Ty będziesz zobowiązany do jego wypłaty.
Co to jest zachowek?
Zachowek określa się często jako substytut spadku, gdyż jest uprawnieniem, które chroni najbliższych krewnych spadkodawcy przed byciem pominiętym w testamencie. I choć mogłoby się wydawać, że ostatnią wolę zmarłego należy uszanować, prawo dopuszcza możliwość dochodzenia od spadkobiercy części spadku, która należałaby się w przypadku standardowego (ustawowego) dziedziczenia.
Wytłumaczmy to na przykładzie. Załóżmy, że jeden z Twoich rodziców umiera i cały majątek zapisuje drugiemu rodzicowi. Całkowicie pomija przy tym Ciebie i Twoje rodzeństwo – przyjmijmy, że masz jedynie siostrę. W przypadku ustawowego dziedziczenia majątek zmarłego rodzica przypadałby w równych częściach całej trójce – Tobie, siostrze i żyjącemu rodzicowi. Wola zmarłego była jednak inna i cały majątek trafił w ręce żyjącego rodzica. Tobie jednak przysługuje prawo do zachowku, który stanowi równowartość połowy majątku, który byś odziedziczył ustawowo. Jeśli zmarły pozostawił 90 tysięcy złotych oszczędności, ustawowo dostałbyś 30 tysięcy złotych, więc możesz domagać się zachowku w wysokości 15 tysięcy złotych.
Powyższy przykład jest oczywiście dużym uproszczeniem. Ustalenie kwoty spadku zwykle jest dość złożone, gdyż wymaga określenia tzw. substratu zachowku, który uwzględnia wartość spadku, a także dokonane przez spadkodawcę przed śmiercią darowizny. Dlaczego? Pozwala to uchronić się przed sytuacją, w której na chwilę przed śmiercią wszystkie wartościowe składniki majątku (np. nieruchomości) zostały przekazane jednej osobie. Ważne jest również ustalenie, ile osób jest uprawnionych do dziedziczenia i w jakim położeniu znajdowali się oni w momencie śmierci spadkodawcy – trwale niezdolni do pracy i małoletni mają prawo do wyższego zachowku w wysokości ⅔, a nie jedynie ½.
Ubezpieczenie na życie i zdrowie
Zapewnij swoim najbliższym poczucie finansowego bezpieczeństwa, gdyby Ciebie zabrakło. Dodatkowo możesz zapewnić sobie pieniądze na wypadek ciężkiego zachorowania (m.in. na raka, cukrzycę, udar) i pobytu w szpitalu.
Testament a zachowek
Wiesz już, ile wynosi zachowek i komu się należy, i że testament nie zamyka Ci drogi do dochodzenia środków finansowych od osoby, która wolą zmarłego otrzymała większość majątku. Istnieją sytuacje, w których uzyskanie zachowku może być utrudnione lub nawet niemożliwe, a wartość substratu spadkowego o wiele niższa, niż początkowo się wydawało – nie w każdej sytuacji uwzględnia się darowizny dokonane przed śmiercią spadkodawcy. Biorąc pod uwagę wszystkie zawiłości prawa spadkowego, w takiej sytuacji powinieneś skontaktować się z prawnikiem, który, bazując na Twoim przykładzie, będzie w stanie wyjaśnić Ci, czy możesz liczyć na uzyskanie zachowku i w jakiej części.
Oczywiście najkorzystniejsze z finansowego punktu widzenia będzie porozumienie się z bliskimi bez udziału adwokatów i biegłych – nie dość, że środki uzyskasz o wiele szybciej, to jeszcze zaoszczędzisz sobie wielu niepotrzebnych kosztów.
Ubezpieczenie na życie
finansowe wsparcie dla najbliższych, gdyby Ciebie zabrakło
Ubezpieczenie na życie jako forma ochrony
Przyjmijmy, że znajdujesz się po drugiej stronie – otrzymałeś na mocy testamentu nieruchomość od zmarłego rodzica, a Twoje rodzeństwo domaga się od Ciebie wypłaty zachowku. Jego wysokość jest znacząca, a Ty nie dysponujesz niezbędnymi środkami finansowymi. Jak poradzisz sobie z takim problemem? Możesz wprawdzie rozważyć pomysł pożyczki bankowej, jednak w pierwszej kolejności powinieneś przeanalizować posiadane produkty ubezpieczeniowe. Być może świadczenie z ubezpieczenia na życie posiadanego przez zmarłego rodzica pozwoli Ci pokryć zobowiązanie wobec rodzeństwa, jeśli jesteś jedynym uposażonym. Innym źródłem pieniędzy na spłatę rodzeństwa może być polisa inwestycyjna, na której regularnie odkładałeś część oszczędności z myślą o takich nieprzewidzianych wydatkach. Jeśli nie posiadasz obecnie ubezpieczenia, które może skutecznie zabezpieczyć Cię przed ryzykiem braku pieniędzy na wypłatę zachowku, koniecznie pomyśl o jego wyborze polisy z naszej oferty.
